مهاجرت پدیدهی جدیدی نیست.حال این حرکت انسانها از چه ساز و کارهایی
تبعیت می‌کند یا این که انگیزههای افراد مهاجر چه هستند واین که آیا
می‌توان برای حرکت مهاجران قانون مندی خاصی را در نظر گرفت موضوعی است که
در حوضهی علوم اجتماعی منجر به ارایه دید گاهها و نظریههای مختلف و
گاه متضاد و منتقد نسبت به یکدیگر شده است.
ناپایداری پدیدهی مهاجرت و
وابستگی آن به مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی ،اجتماعی فرهنگی و سیاسی که در
رابطه با اوضاع و احوال کلی شکل می‌گیرد ارایهی یک نظریهی جامع و مانع را
برای تحلیل مهاجرت مشکل ساخته است.
به بیان دیگر ماهیت بین رشته‌ای مهاجرت ،انواع نظریههای اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی و…. را در جهت تبیین مهاجرت پدید آورده اند.
به
عبارت دیگر الگوها و روندها در مهاجرت اظهار می‌دارند که تنها با
تاکید بر یک رشته یا یک سطح تحلیل نمی‌توان جریانهای مداوم مهاجرتی را
تبیین کرد بلکه ماهیت چندوجهی آن نیازمند نظریهی پیچیده ایست که دور نماها
،فرضیهها و سطوح گوناگون را در بر می‌گیرددو پدیده مهاجرت و شهرنشینی در
جوامع مختلف در حد وسیعی به وقوع می‌پیوندد این دو پدیده به عنوان
پیامدهای رشد جمعیت از یک طرف و تغییرات اجتماعی( ۱) از طرف دیگر، بهطور
وسیعی در نقاط مختلف جهان در جریان است.
در این مجال سعی بر این شده که
بوسیله‌ای مهاجرت، از طریق بررسی زوایای مهاجرت مانند تعریف، تفاوت مهاجرت
با پناهندگی، انواع مهاجرت و نظریات صاحبنظران اجتماعی اشاره‌ای کلی شود.
مهاجرت چیست؟ و مهاجر کیست ؟در راستای ارایه تیوریهای مربوط به مهاجرت،
نخست به بیان مبانی نظری در خصوص پدیده مهاجرت پرداخته و سپس مدلهای
جاذبه و دافعه را تعریف نموده و به دو مدل روانشتاین( Ravemstian) و اورت
اس لی در این رابطه اشاره می‌گردد.
در ادامه نظرات زیمپ( zimop) و استافر( staffer )، لاوری و راجرز، اسکوتز و شاستاد مطرح می‌گردند.
سپس
ضمن ارایه تعاریفی از الگوهای توسعه‌ای مهاجرت، نظریه الگوی اقتصاد دو بخش
توسعه آرتور لوییس طرح گردیده و به دنبال آن مدل سرمایه گذاری انسانی و
هزینه و فایده شاستاد و داونز ارایه می‌گردد.
نظریه اقتصادی مهاجرت مایل
تودارو و مدل شبکه‌ای و مدل رفتاری توماس و زناییسکی و در ادامه مدل
سیستمی، مابوگونج و نهایتا مدل وابستگی بهنظریه محرومیت نسبی استارک و ونگ
ازجمله نظریاتی هستند که در این مقاله مورد بررسی و مدافعه قرار می‌گیرند.
منبع : نظریه های مهاجرت